Mzungu

In Zambië het ek geleer dat ek ’n Mzungu is.  Dit beteken baie dinge, maar dit beteken meestal dat ek ’n witmens is en dat ek  iemand is wat Chizungu (Engels) praat.  Ek weet natuurlik dat ek wit is, baie wit.  Ek kan dit nie help nie en ek gee ook nie om nie.  En ek praat Engels, in elk geval met hulle. Maar soms was dit vreemd om altyd as ’n mzungu uitgewys te word.

Ek het gister ’n blog gelees en in ’n spesifieke inskrywing het sy beskryf hoe sy dit ervaar om ’n mzungu te wees in die “compounds” van Lusaka.  Sy het regtig my gedagtes goed in woorde omgesit, al is sy in ’n ander sitasie as ek.  Hier is die paragraaf wat ek die meeste geniet het:

“When I am Mzungu, it is assumed that I speak English. It is assumed I have a lot of money. It is assumed I will walk around the compounds and then leave and never come back. It is assumed that I shop at the western style shopping malls on the other side of town. It is assumed that where I come from there is no corruption and no HIV and no nshima. It is assumed that when someone asks “How are you?” I will respond, “Fine,” because that is the mzungu answer to a mzungu question.”

Nou weet ek wat dit is wat my pla, dit is die voorveronderstellings.  Ja, ek praat Engels, maar ek is nie Engels (of ’n “American”) nie.  Ja, ek het meer geld as die meeste mense in Eastern Province, maar ek het nie baie geld nie.  Ja, ek het gekom en gegaan, maar ek het ook gebly en ek hoop om ook weer te gaan.  Ja, ek koop in ’n shopping mall as dit kan, maar ek koop ook op die mark en in die village.  Waar ek vandaan kom is baie korrupsie en HIV L en baie mieliepap J.  As iemand my vra “how are you”  sê ek “fine and you”, want dis wat ek in Zambië geleer het.  “Muli bwanji?  Bwino! muli bwanji?”

En vandag is ek ewe skielik nie meer ’n mzungu nie.  Ek is nog steeds wit en mense sien dit steeds, maar dit beteken nou ander dinge:

·         Dit kan beteken ek is wit soos al die ander om my.  Ek is Afrikaans.

·         Dit kan beteken ek is wit, een van die ligste skakerings van “menskleur” in die groep waarin ek my bevind.

·         Dit kan beteken ek is ’n “boer” of ’n simbool vir die sleg van apartheid.

Maar ek kan met al hierdie dinge saamleef, want ek weet ek is ook meer as dit.  Ek is ook ’n Afrikaan (African), al is dit vir sommige moeilik om te verstaan. Ek het nie net Afrika se stof aan my voete en son op my lyf nie, maar ek het ook Afrika se “ons-wees” in my hart.

En nog meer as dit:  Ek is ’n kind van God.