Thursday, 25 August 2011

Krieketbrood

Gewoonlik koop ons brood in die dorp (Boma, soos dit hier genoem word).  Daar is ’n bakker en ’n paar ander winkels wat brood verkoop.  Ons kan baie kla oor die brood, maar dit is darem nie oneetbaar nie.  Maar ons gaan nie so gereeld dorp toe nie en ons bêreplek is maar min, so soms moet ek brood bak. 

Ek het al ’n hele paar resepte probeer en ook al ’n paar goeie broodjies gebak, maar ek was nog nooit 100% tevrede nie.  Die laaste paar weke is my brode egter keer op keer ’n flop!  Ek dink dit is die gis wat nie werk nie, want dit is elke keer plat en hard.  Heinrich noem dit krieketbrood, want dit is hard genoeg om ’n bal mee te slaan!  Ek moet dit dan maar weggooi, want dit help nie eers om dit saam met sop te eet nie.  Miskien as jy dit oornag in die sop laat lê… 
En die ergste is, as ek 2 weke later weer in “die gat”  kyk, lê die brood nog ongeskonde daar.  Dit muf nie eers nie…  En geen mier of enige ander komposgogga sit sy mond daaraan nie – seker bang hulle tande breek.

Ai, dit maak my moedeloos!

Gister skraap ek toe weer moed bymekaar.  Ek haal die (4de?) pakkie met nuwe gis uit die kas en probeer weer.  Die keer broodrolletjies.  En wat kom uit die oond uit? Ja!  Jy het reg geraai! Krieketballe!

Cobus was baie entusiasties om dit uit te toets, maar Mamma is kwaai.  ’n Mens speel nie met kos nie!  Nou het die miere ten minste iets om op te klim.  Dan kan hulle dalk beter sien waar die lekker papajaskille lê.


Saturday, 13 August 2011

Deelkrag

In die winter van 2010 het ek hierdie stukkie in ons nuusbrief geskryf:

Ons hoor dat daar in Suid-Afrika weer gereeld beurtkrag is.  Wel, ons beleef dit ook.  Behalwe dat beurtkrag in  Zambië ’n bietjie anders werk.  Miskien moet ons dit eerder “deelkrag” noem.  Want, as ’n mens 220V het en daar is nie genoeg nie, dan deel ’n mens dit mos!  Ons deel is gewoonlik so 150V.  Daarmee kan jy ’n lig aansit (nie ’n buislig nie, want dit het 220V nodig om aan die gang te kom), jy kan ’n ketel stadig kook en die yskas bly aan.  Ek wonder hoeveel vrouens weet wat die minimum krag is wat haar wasmasjien nodig het om te werk?  Ons sin het 190V nodig.  Ons wasmasjien werk dus soms in die middag en meestal in die nag… O, ja, miskien is beurtkrag nie so ’n slegte woord nie.  Die elektriese aparaat in ons huis maak deesdae beurte om te werk. So werk die broodrooster bv. nie saam met die mikrogolf nie.  As dit die buislig se beurt is om aan te gaan (wanneer ons in die nag 200+V kry) moet die geyser, yskas en ander ligte eers af.  Moet dan ook nie skrik as die lig weer afgaan wanneer die yskas aangaan nie.  En as jy ’n koppie koffie wil maak, moet jy eers die CD speler afsit. Gelukkig kan jy weer jou rustige musiek saam met die heerlike Covenant College Koffie geniet…

Hoekom het ek dit nou weer laat lees?  Ek het daaraan gedink toe ek een nag, weer, vir die hoeveelste keer die laaste paar weke, opstaan om nuwe wasgoed in die masjien te gooi. Ja, ek was al weer in die nag wasgoed.  Nadat die krag vir ’n paar maande beter geword het, het dit weer slegter geword. Baie slegter.  Ek kan nou glad nie meer in die dag die wasmasjien aansit nie.  Die mikrogolf is ’n wit olifant en daar is permanent ’n kamplig in ons kombuis.  As die kragopwekker aangesit word, dink ons almal ons het donkerbrille nodig, omdat die lig skielik so “skerp” is.  Dit veroorsaak ook probleme met die water, want die pomp werk ook net as die wasmasjien werk.  Gelukkig is ons huis aan die einde van die waterpyp en ook die laagste, so as die ander mense lankal sonder water sit, drup dit nog by ons krane uit.  En nou weet ons ook: ’n Mens het water nodig om fotostate te kan maak…
As jy wonder: Sodra die water terug is, weet ons die pomp werk en dit beteken die fotostaatmasjien sal ook weer werk.

Van die os op die jas.  Terwyl ons met vreemde vergelykings besig is:  Hier in Petauke kan ’n mens swanger raak van grondbone verkoop….


Wednesday, 3 August 2011

Nelrie se storie


Hierdie is nie so ’n lekker of snaakse storie soos baie van die ander nie.  Ek het ook lank gewonder of ek dit moet neerskryf.  Vir lank kon ek nie, want ek het nie kans gesien om “terug te gaan” na die seer nie.  Maar toe het ek besluit:  wanneer ons saam stap in die middae deel ons vreugde en pyn met mekaar.  En:  Stories is stories.  Hulle moet geskryf en vertel word en daarom moet hierdie een ook geskryf word.

Sondag 17 April, het Nelrie opgestaan met (wat ons gedink het) ’n verkoue.  Sy huil, want sy wil nie tafel dek nie, omdat sy te siek is.  Aangesien sy altyd verskonings uitdink om nie tafel te dek nie, steur ons ons nie veel daaraan nie.  Daarna gaan ons kerk toe.  Ons het vergeet dat dit die Sondag “Palm Sunday” is en dat dit hier met ’n optog gevier word.  Die kerk waarheen ons was, se optog was saam met ’n paar ander kerke deur die dorp.  ’n Lang stap.  Halfpad moes ons vir Nelrie optel en het ’n kortpad teruggevat kerk toe.  Die res van die diens het sy op Heinrich se skoot geslaap en so ook die meeste van die middag.  In die nag het sy koors gekry en Maandagoggend het ons geweet dit is Malaria.  Ons het dadelik vir haar medisyne gegee en dit het ook gelyk of sy beter word.  Die koors het minder geword en sy het opgehou opgooi, maar sy wou steeds nie eet nie en het meestal geslaap.  Teen Woensdag was sy deurmekaar.  Sy het nie geweet wie ons is nie en sy het snaakse geluide gemaak en haarself gebyt.  Later het ons uitgevind sy het stuiptrekkings gekry.  Nie van die koors nie, maar van die malaria.  Ons het besef daar is groot fout en Heinrich is net voor 6 die aand met haar Katete toe.  Dit is so uur se ry van hier af en daar is ’n redelike goeie hospitaal.  Daar het hulle haar getoets en sy het steed baie erg malaria gehad.  Ons medisyne het nie gewerk nie.  Hulle het toe vir haar ander medisyne gegee.  Sy is nie in die hospitaal opgeneem nie, want dit was te vol en hulle het gedink Heinrich kan beter vir haar sorg as hulle.  Daarom het Heinrich en Nelrie die aand by vriende van ons in Katete oorgeslaap.  Nelrie se ander probleem was dat haar bloedsuiker baie geval het.  Van die malaria en ook omdat sy nie geëet het nie.  Heinrich het toe begin om vir haar jogurt, water en koeldrank met ’n spuitjie te gee.  Donderdagoggend was sy effens beter en hulle het huis toe gekom.  Ons het aangehou om vir haar vloeistof met die spuitjie te gee, maar sy was steeds baie deurmekaar.  Ek moes ook vir haar ’n doek aansit.  Ek dink nie ek kan ooit beskryf wat in daardie tyd deur my gedagtes is nie.  Ek wil nooit weer een van my kinders in so ’n toestand sien nie.  Vrydagmiddag het sy vir ’n rukkie opgestaan en Saterdagoggend het sy skielik vir Cobus gesoek.  Sy het uitgegaan en vir omtrent 5 minute met Anel in die sandput gespeel en toe was sy uitgeput.  Teen Sondag (’n week later) het sy weer normaal opgetree, geëet en steeds baie geslaap.  Maar sy het 3kg verloor en weeg toe maar 14kg.  (Anel het op daardie stadium 11kg geweeg).

Dit is nou amper 4 maande later en daar is geen teken van die siekte oor nie.  Ons is so ongelooflik dankbaar dat ons meisiekind vir ons gespaar is!  Sy weeg nou weer 18kg en het vreeslik baie energie!

Vandag is sy 6 jaar oud en sy kan trots sê dat sy (saam met haar maatjies) self haar koek gebak en versier het.