Celebrities

Ons was maar ’n klein rukkie in Zambië toe ons ontdek dat ons as witmense in die platteland van Zambië ’n statusposisie in die oë van die bevolking het.  Dit is nie altyd oor die regte redes nie, want die mense sien blankes as ’n simbool van rykdom en ’n bron van geld.  Dit wil ons natuurlik nie wees nie.  Maar hulle sien blankes ook as ’n bron van kennis en dit is vir ons goed, want ons is tog hier om hulle te leer.  Maar ons wil ook in ’n gelyke verhouding met hulle wees, want ons het al meermale ontdek hoeveel ons van hulle moet leer!

Om so ’n posisie in die samelewing te hê het natuurlik ook sy voordele:  As jy in die poskantoor instap en die ry staan by die deur uit – glimlag net vir die outjie by die toonbank, hy groet dan, en jy groet en hoor hoe gaan dit met sy familie (al weet jy nie wie hy of sy familie is nie) en as jy weer sien help hy jou sommer eerste.  As jy kan, probeer hom in Nyanja groet.  Al maak jy droog, want dan kyk die hele poskantoor se mense vir jou, lag vir jou poging en niemand gee om dat jy eerste gehelp word nie.  Maar wees versigtig, want hulle is nie dom nie.  As jy jou “posisie” misbruik, of dit vir jou self skep, sal hulle jou maklik uitjou, want dit is immers húlle wat in die eerste plek die posisie vir jou gegee het.

Dit kan mens ook in snaakse/vreemde situasie laat beland.  As hulle byvoorbeeld vir ons ’n goeie sitplek in die kerk wil gee, veroorsaak dit soms dat ons met al 3 kinders heel voor in die kerk, langs die preekstoel sit en vir die gemeente kyk…

As ons in die dorpies ingaan hoor ons ook die mense roep: “Mzungu, Mzungu!”  Dit beteken Engelsman, so ons is nie Mzungu nie.  Maar aangesien hulle dink alle blankes is Engels, is ons Mzungu, want ons is wel baie wit.  So het ’n klein dogtertjie eenkeer op die mark na my toe aangehardloop gekom, haar vingertjie teen my kom druk en gesê: “Mzungu!”  So asof sy wou sê:  Miskien weet jy dit nie, maar jy is BAIE wit en ons almal kan dit sien!

Dis nou behalwe as jy in een van die dorpies ingaan waar daar ’n gemeenskapskooltjie is wat bande met ons kollege het.  Dan roep hulle: “Marjanne, Marjanne!” , want sy besoek hulle gereeld en vir hulle het voertuig + Mzungu gelyk geword aan Marjanne.

Maar nou weet ons regtig ons is “celebrities”.  Een van die studente kom na ons toe en vra vir ’n afspraak met ons gesin.  Ja, sê ons, maar hoekom?  Want hy wil ’n foto saam met ons neem!

Op die ou end daag daar 3 studente op.  Een met ’n knewel van ’n  kamera.  En ons word opgestel dat ons in die son inkyk.  Elke student kry ’n beurt vir ’n foto saam met ons gesin.  Ek dink nie dit gaan baie mooi foto’s wees nie, want Anel kry tande (en sy wil hulle nie wys nie, nie eers vir ’n foto nie) en die ander twee is suur oor die son in hul oë.  Daarna groet hulle en stap weg, maar by ons hek ontdek hulle die trapkar en besluit dit is die ideale agtergrond vir nog foto’s.  Gelukkig speel die kinders toe hierdie keer saam en die studente kon mooi foto’s saam met ons kinders kry.

Ai, as ’n mens darem beroemd is…

Gelukkig kan mens nooit grootkop kry as jy kinders het nie.  Weet verseker dat hulle jou iewers in die openbaar in die skande sal steek!

Spore van geduld

Ek beskou myself nie as ’n perfeksionis nie. Maar: Ek hou daarvan as dinge netjies is.  En ek hou daarvan as dinge in (my J ) volgorde gebeur.  Daarom is ek soms te hard op my kinders en moet Heinrich my voortdurend vertel om te “ontspan”.  Ek kan byvoorbeeld glad nie verstaan hoe Cobus dit regkry om te vergeet om sy voete te was as hy bad nie.  Hy sit vir ’n halfuur in die bad en klim dan vuil uit!

Nouja, gisteraand was ek baie moeg en gaan stort ek gou voor ek slaap.  Toe ek uitklim dink ek: “Sjoe, dit was vinnig.”  Tot ek afkyk en twee modderspore op die matjie gil vir my: “Mamma!  Hoe kan jy van jou kinders verwag om perfek te wees….?”

Bloemparkzambie

Die afgelope week het ons besoekers gehad!  Ja, dit is ’n groot ding vir ons.  Veral as hulle Afrikaans is.  En hulle is!  Hulle praat nou wel soms bietjie ’n ander taal as ons, maar hulle is beslis Afrikaans.  Hulle kom uit Bloemfontein en ons het hulle hier-wees vreeslik baie (of is dit nou leeu baie?) geniet.  Aangesien hulle so bietjie anders as ons praat, moes ons ’n paar nuwe woorde leer. Meeste van hierdie woorde kan baie betekenisse hê en ’n mens moet dit maar uit die konteks aflei.  Cobus is vreeslik gretig om nuwe woorde te leer en daarom wou hy ook soos een van hulle “O, Jubel!” sê.  Ongelukkig kry hy toe bietjie die leeu aan die stert beet en sê “Haleluja!”  en Nelrie antwoord ewe mooi op die Zambiese manier “Amen”.

Nouja, genoeg taal lesse.  Vir meer detail oor hierdie besoek, lees http://bloemparkzambie.blogspot.com.

Ek wil eintlik meer vertel oor ons kerkbesoek saam met hulle.  Sondag oggend vertrek ons na ’n kerkie van een van die studente.  Dit is so 8km van hier af, maar ons ry ’n halfuur.  Ons het ook besluit om almal (14 saam met die kleintjies) in een bakkie te gaan.  Dit beteken 6 voorin en 8 agterin.  Aangesien hulle Afrikaans is, is dit nie so normaal nie en ’n uitroep van “O, Jaco” toe ons skielik teen ’n steilte af en deur ’n stroompie ry, was heel gepas.  Die erediens was buite, want daar is ook ander gemeentes genooi en ons kan nie almal in die kerk inpas nie.  Hulle het ’n groot gedeelte langs die kerk omhein met gras en voor ’n klein afdakkie gebou.  Die mans gaan sit onder die afdak op stoele en die vrouens op matte in die reën.  (Dit was die enigste dag in Julie wat dit gereën het.  Waarskynlik ook die enigste dag tussen Mei en Oktober wat dit gereën het.) Die student se vrou het met ons aankoms ’n slapende Anel uit my arms gegryp en haar na die mat gedra.  Sy was natuurlik toe wakker… Ons het egter net gesit, toe besluit sy Anel gaan koud kry en ek moet ook by die mans gaan sit.  Soos altyd voel dit maar vreemd, maar ek is tog bly oor die effense hitte wat die afdakkie gee.  (Want ek het ook soos Nelrie amper versmoor van die koue.) Daar het ek ’n goeie uitsig oor die matte waarop die vroue sit, die fietse wat tussen die mense rondstaan en al die ander aktiwiteite in die “kerkplein”.  Daar was natuurlik kore en ook ’n “skets” of opvoering.  Dit was maar die tweede keer wat ons so ’n opvoering sien en dit was nogal interessant. 

Die dag was om nog ’n rede ’n besondere erediens, want ons het ook ’n “koor” gemaak.  Op die ingewing van die oomblik het Heinrich aangekondig dat ons ook gaan sing.  En daar staan ons toe!  Natuurlik sing ons toe maar Afrikaanse Psalms.  Dis altyd bekend en veilig in ’n noodgeval…

Na byna 2 ure kry Dinant (Heinrich se broer, want die groepleier is) darem ’n beurt om te preek.

Gedurende die preek het Anel die kerkplein verken, in die sand gespeel en uiteindelik op my skoot kom slaap terwyl sy aan haar leë bottel suig. (Dis nou haar nuwe gewoonte)

Na die preek gaan eet ons in die student se huis.  Maar eers moes Eunice ’n varkie vryf (dit het nie gewerk nie) en Cobus moes ’n wors van die worsboom pluk (met Japie se hulp het dit gewerk). Hierdie keer was die besoekers alleen in die huis, want daar was nie plek vir die gasheer om by te sit nie.  Dit was vir hulle ’n nuwe ervaring om in ’n skotteltjie hande te was en dan met die hande te eet, maar baie aangenaam.  Daarna is ons terug in die sardientjieblik en huis toe.  Reg vir ’n ordentlike middagslapie.

Supermark

Petauke het baie uitgebrei vandat ons hier gekom het.  Ek praat nou spesifiek oor plekke om inkopies te doen.  Aan die begin was hier net die mark en die “Indian shops”. 

Deesdae is die mark meer as dubbeld so groot soos toe.  Ons kom meestal net die in kosafdeling, maar daar is ook ’n klere-afdeling, plastiekafdeling, fiets(parte)afdeling en alles-en-nog-wat-afdeling.  Heinrich noem dit graag “Petauke mall”, want dit laat mens nogal aan Menlin dink - net die eenvoudiger weergawe daarvan natuurlik. 



Droë bone



 

Groente



Die “Indian shops” is nog baie dieselfde.  Hulle het darem bietjie meer produkte, maar hulle lyk en werk nog dieselde.  Daar is ’n toonbank en agter die toonbank word alles uitgestal.  Jy staan dus by die toonbank en vra wat jy wil hê.  Die Zambiër help jou, maar by die die kasregister sit Baas Indiër en net hy werk met die geld.  Dit is waarskynlik die rede hoekom sommige van hulle dit regkry om al vir 3 generasies lank in Petauke geld te maak.  Nog ’n interessante ding van hierdie winkels is dat jy materiaal en fietsparte in een winkel kry, skroewe en handeroom in die ander winkel en in die derde matrasse en suiker.  Moet daarom liewer nie vra waarom inkopies altyd so lank duur nie!

 Die "Indian shops" van buite en binne

Intussen het hier ook ’n Zambeef en PEP oopgemaak.  PEP het natuurlik geen bekendstelling nodig nie.  Dit is mos die plek waar jy klere, skryfbehoeftes, seep, kombuisware en speelgoed kan koop en alles ruik na plastiek. Glo my, dit is ’n BAIE belangrike winkel hier.  Veral as jy ’n baba het!  Zambeef is vir vleis (koop maar versigtig), melk, jogurt, brood (krummels?) en olie. O, ja, eiers ook, maar dit koop ons hier op die plaas. 

Die nuutste toevoeging is ’n supermark, met rakke en gange en trollies, waar jy self kan loop en goed van die rak af kies.  Hulle het ook dinge wat ons voorheen moeilik of glad nie kon kry nie.  Soos vrugtesap, handy andy, shampoe, formulemelk, kaas en cherios (dit is nou die gesonder weergawe van fruit loops - ’n lekker happie vir baba).  Nou goed, ek erken, hierdie winkel hou nie kers vas by PNP hyper nie, maar hierdie 4 rakke is vir ons baie werd!  En selfs hier werk dinge bietjie anders.  Die eerste keer toe ons daar in is, het ons net loop en kyk.  Een van die werkers het die hele tyd agter ons aan geloop met ’n waentjie (van die soort met die mandjies in).  Ons het verduidelik ons kyk net, maar “yes” en hy bly agter ons aanloop.  Met die tyd het ek uitgevind dit is standaard-praktyk.  In elk geval vir Mzungu (witmense).  Ek ek het geleer dit is nogal handig as iemand anders jou wa stoot en inkopies inlaai, terwyl jy die baba dra.

So, as julle my grootoog en oopmond in ’n mall in SA aantref, moenie wonder nie, weet maar:  Ek kom uit die bos uit J